google-site-verification=XtKKqRbJ9gM24tDGa91M0fp6DO8xwwqhZOI4iSwZUMk
Uzman Klinik Psikolog Sabiha IŞIK 05301221102
sabihaisik@outlook.com
Çocuklarda konuşma geriliği, konuşma gecikmesi
03/06/2022 Çocuklarda konuşma geriliği, konuşma
gecikmesi Konuşma bir öğrenme ve iletişim biçimidir. Bebekler
etrafındaki olayları gözlemleyerek, cisimlerin isimlerini duyarak zamanla
konuşmaya başlarlar. Çocuk beyni ilk üç yaş içerisinde öğrenme ve taklit etmeye
çok açıktır. Çok kolay öğrenir ve taklit ederler. Örneğin evde bakıcısı yabancı
dil konuşuyorsa ilk üç yaş içerisinde 2-3 dili kolaylıkla öğrenebilirler. Biraz
geç konuşurlar ancak daha fazla dil öğrenmiş olurlar. Konuşma bir sosyal gelişme demektir. Sosyal gelişme için ise
iletişim gerekir. İletişim iki kişi arasında olur. Anneyle çocuk arasında. Bu
ileştişimi arttırmak için çocuk daha doğduğundan itibaren anne ile göz göze
gelerek kucağında bebeği ile konuşmalıdır. Çünkü iletişim önce gözden başlar
sonra dil ile devam eder. Gözler beynin aynası gibidir. İlk göz teması bebekle
ya da çocukla konuşurken çok önemlidir. Çocuk yürümeye başladığı anda yine diz
çökerek göz göze gelerek çocukla iletişim kurmalısınız. Bu iletişim sayesinde
çocuklar siz konuşurken mimiklerinizi, konuştuğunuz kelimeleri öğrenerek
hafızalarında biriktirirler. Belli bir biriktirme sonrasında
gözlemlemişsinizdir 12 aylıktan sonra az az konuşmaya başlarlar. 6 aydan sonra çocuklar
anlamsız mırıldanma sesleri çıkarabilirler. 9 aydan sonra çocuklar konuşulanları
anlarlar ve bunları ifade etmek isterler. Bunun için de dadda, nanna gibi
anlamsız hecelemeler yapabilirler. 12 aylık bebek bir iki kelime çok ihtiyaç
duyduğu kelimeleri söyleyebilirler. Anne, baba, mama gibi. 18 aya gelince 5-6
kelime civarı söyleyebilir. 24 aya gelince 20-30 civarı kelime söylemesi
gerekir. 2 kelimelik cümleler kurması gerekir. Vücut uzuvlarını söylemesi
gerekir, kol, bacak gibi. Eşyaların isimlerini, hayvan isimlerini söylemesi
gerekir. 36 aylık olunca da çocukların 3 kelimelik cümle kurması gerekir. Bu
bir gelişim sürecidir. Her çocukta bu aynı zamanda olmayabilir. Bazı çocuklarda
2 ay erken ya da geç olabilir. Bunlar normal durumlardır. 2 aydan daha fazla bu
dönemlerde gecikme varsa daha ileriki yaşları beklemeden erkenden bir doktora
sonrasında da çocuk psikoloğuna gitmeniz gerekir. Genellikle 2-3 yaş arasında
çocukların geç konuşması ile ilgili şikayetler gelir. Bu yaşları beklemeden anlattığım
dönemlerde de gecikme varsa erkenden gidilmesi gereklidir. Özellikle 12 aydan
sonra çocuk hiçbir kelime kullanmıyor, konuşmuyor, her şeyi işaret dili ile
anlatmaya çalışıyor ise bu çok önemlidir. Hızlıca bir hekim ve psikoloğa
başvurulmalı nedenleri araştırılmalıdır. Çocuğun konuşmasının gecikememesi
için neler yapmak gerekir? İlk olarak çocuğunuzla sık konuşmanız önemlidir. Daha
bebeklik döneminden itibaren göz teması ile birlikte sık sık bir şeyler söyleyerek
konuşmasının başlamasını hızlandırabiliriz. Ninni, hikaye kitapları okuma, o
günkü olayları anlatma, altını değiştirirken ne yaptığınızı anlatabilirsiniz.
Devamlı iletişim halinde olun. Bebekle ya da çocukla konuşurken çevredeki
cisimlerin adlarını sık sık tekrar etmeniz faydalı olacaktır. Etrafınızdaki
kişileri isimleri ile çağırmanız lazım. Çocuğa da kendi ismi ile hitap etmeniz
çağırmanızda fayda var. Bu bebekteki kimlik duygusunu arttırır. Yapmamanız
gereken ise özellikle 9 aydan sonra anneler, komik, sevimli geldiği için bebekçe
konuşmaya çalışırlar. Trene çuf çuf, arabaya düt demeyin. Bir diğer önemli konu
ise 9-12 ay arasında dadda, babba dediğinde o bir şeyler anlatmaya
çalışıyordur, onu ciddiye alın ve göz göze gelerek, gerçekten ve sabırla dinleyin.
Yanlış konuştuklarını düzeltin. Örneğin suya bu diyorsa su olarak düzeltmeniz
yararlı olacaktır. Ancak bunu devamlı sık sık yapmayın. Çocuğu ürkütebilirsiniz.
Geç konuşma nedenleri
nelerdir? Ebeveynlerin çalışıp eve yorgun gelmesi bu nedenle bebekle
çok konuşmaması geç konuşma sebebidir. Eğer bakıcısı var ise ve bebekle çok
konuşmuyor ise ve televizyonun karşısına oturtturuyorsa bu da geç konuşma
sebebidir. Çocuk televizyonun karşısında oturduğu zaman iletişim tek yönlü
oluyor. Çocuk hipnoz olmuş gibi televizyonun karşısında kalıyor ve sosyal
gelişmesi de konuşması da gecikiyor. Mümkünse 3 yaşından önce çocuklara
televizyon karşısına tek başına oturtulmamalıdır. En sık konuşma gecikmesindeki
neden bunlardır. Tıbbi olarak çocuğunuzun işitip işitmemesi de konuşmama
nedenidir. İşitip işitmediğini aile çok kolay şekilde anlayabilir, seslenmesine
bakıyor mu? Zil sesine tepki veriyor mu? Gibi. Annesinin sesini bebek ilk 1
aydan sonra tanımaya başlar. İnsan seslerine ellerini ayaklarını oynatarak
tepki vermeye çalışır. Bunun dışında görme, ağız boşluğu, hava yolları,
akciğerler bunları besleyen sinir ve kas sistemleri nedeniyle de konuşma
geriliği olabildiğinden çocuk doktoruna gitmekte fayda vardır. Bir diğer neden zeka geriliği olabilir. Çok nadir görülen bir
konuşma geriliği nedenidir. Bunu nasıl anlarız? Çocuğun oturması gecikiyor,
kafasını tutması gecikiyor, yürümesi gecikiyor gibi başka yan belirtiler de
oluyor. Yani motor gelişmeleri gecikiyor. Çok nadir görülen bir neden ise otizm olabilir. Çocuk hiç
konuşmuyor. Her şeyi işaret dili ile gösteriyorsa çok çok nadir de olsa otizm
olabilir. Bu durumda beklemeden bir çocuk psikoloğuna ve o uygun görürse de
çocuk psikiyatrisine gitmeniz lazımdır. Çocuklarda geç
konuşmanın sakıncaları nelerdir? Eğer çocuk döneminde konuşmaya başlamamışsa, bunun babası da
geç konuşmuştu diyerek geçiştirmemek lazım. Neden? Çünkü geç konuşan çocuklarda sosyal iletişim
problemleri olabilir. Duygusal sorunlar olabilir, içe kapanıklık olabilir.
İletişim ve öğrenmede dikkat sorunları olabilir. Çocuğunuz geç konuşuyor ise
şüpheniz var ise erkenden bir uzmana gitmenizde fayda vardır. Bir uzman klinik
psikoloğa gidip gerekli testler yapılmalıdır. Zeka testleri gibi. Konuşamayan
çocuk derdini anlatamadığı için huzursuz olabilir. Sabırlı olmanız gerekiyor.
Çocuğa şefkat, ilgi, anlayışla yaklaşmak gereklidir. Uzman Klinik Psikolog
Sabiha IŞIK |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
Antisosyal Kişilik Bozukluğu - 28/06/2022 |
Sosyopati ya da psikopati olarak da adlandırılan antisosyal kişilik bozukluğu genel anlamda diğer kişilerin haklarına karşı umursamazlık ve ihlal halidir. Çocukluk veya ilk ergenlik çağında başlayıp yetişkinlik çağında da devam eder. Hilekarlık ve m |
Terk Edilme ve Ayrılık Korkusu - 24/06/2022 |
Leyla ile Mecnun, Ferhat ile Şirin’ e benzer aşıkların reddedilme ve terkedilme öyküleri mitolojde yoğun bir şekilde karşımıza çıkıyor. Bütün hayatını sevgiliye adayan erkek ve kadın mitleri ile doludur masallar ve efsaneler. Analitik psikolojinin |
Göç'ün Psikolojisi ve Sosyolojisi - 21/06/2022 |
Uluslararası göç; bir ülkeden bir ülkeye belirli bir süre yaşamak için taşınmak olarak adlandırabiliriz. Göç konusunu sebeplerine göre ayıracak olursak eğer; 1) ekonomik göç yani iş için göç edenler: Eskiden Avrupa mavi yakalı göçmen ararken |
Bağlanma türleri ve insan ilişkilerine etkisi - 17/06/2022 |
Bağlanma; çocukların küçük yaşta anne veya bakım veren diğer kişi ile kurduğu bağdır. Bebekler küçük yaşlarda bakım veren kişinin ya da annenin her zaman ihtiyaçlarına cevap verebileceğini, güvenli olarak bir psikolojik yapı geliştirdiklerinde onlar |
Otizm nedir? - 10/06/2022 |
Yaygın gelişimsel bozukluk başlığı altında otizm, asperger sendromu, çocuğun dezintegratif bozukluğu (Heller sendromu), başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluk yer alır. Otizm belirtileri nelerdir? Otistik çocukları üç konuda |
Kardeşler arası yaş farkı ne kadar olmalıdır? - 07/06/2022 |
En sık sorulan sorulardan biri ne zaman ikinci çocuğu yapmalıyım? Kardeşler arası yaş farkı ideali kaç olmalıdır? Bu yazımda bunlara detaylıca değineceğim. Yaş farkına karar verirken değerlendirilecek konular; anne baba, anne baba ilişkisi, çocuğu |
Çocuklara “Hayır”ı Öğretmek, Çocuklara Hayır Diyebilmek - 31/05/2022 |
Ne zaman çocuklara “hayır” diyoruz? Ne zaman “dur” diyoruz? Acaba bu hayır’lar bizim hayır’larımız mı yoksa olması gereken hayır’lar mı? Çocukların cezalandırılmaları ile ilgili süreçlerde bazen hayır diyerek, ses tonumuzu da arttırarak yapmaması g |
İstediğini ağlayarak yaptırmaya çalışan çocuğa nasıl davranmalıyız? Ödül ve pekiştireç yöntemi nası - 24/05/2022 |
Bebek doğduğu andan itibaren ağlamaya başlar. Konuşamadığı için acıktığında, bir yeri ağrıdığında, tuvaleti geldiğinde, herhangi bir rahatsızlık durumu yaşadığında kendini başka türlü ifade edemeyeceği için ağlar. Ağladığında anne gider ve bir soru |
Evliliklerde ve ilişkilerde geçmişe takılıp kalmaktan nasıl kurtulursunuz? - 10/05/2022 |
Bir insan neden geçmişe takılıp kalır? İçinde bir kızgınlık olabilir, söyleyemedikleri olabilir. Yani içeride işlenememiş, dile getirilememiş duygular, istekler ve ihtiyaçlar olabilir. Aslında kişinin istediği sürekli geçmişe takılıp kalmak değil, e |
Devamı |